1.0
Kaedah
2.1 Pengenalan
Sharifah Alwiah Alsagoff (1986) mengatakan bahawa
kaedah mengajar ialah peredaran ke arah satu tujuan pengajaran yang telah
dirancangkan dengan teratur. Hasan Langgulung (1981) pula mengatakan bahawa
kaedah itu sebenarnya bermaksud jalan untuk mencapai tujuan. Jadi, apa
saja cara yang guru lakukan untuk memberi faham kepada pelajar bagi mencapai
objektif pengajaran, maka itu adalah kaedah.
Abu
Saleh (1988) mengatakan bahawa kaedah itu ialah satu aktiviti pengajaran yang
mengandungi langkah-langkah yang tersusun dan dalam tiap-tiap langkah itu pula
mempunyai kemahiran dan latihan yang terancang. Padanya, kaedah mengajar
bukanlah tujuan utama pengajaran, tetapi ia merupakan wasilah, iaitu
satu jalan untuk mencapai obektif pengajaran.
Demikian juga dengan Hasan Langgulung (1981) mengatakan bahawa kaedah itu
sebenarnya bermaksud jalan untuk mencapai tujuan. Jadi apa sahaja cara
tiandakan dan aktiviti yang dilakukan oleh guru untuk memberi faham kepada
pelajar bagi mencapai objektif pengajaran maka itu adalah kaedah,
walau pun ia tidak mempunyai nama-nama khas, seperti yang dibawa oleh Sharifah
Alwiah, Atan Long (1981) dan lain-lain.
Berdasarkan kepada ini bermakna tidak ada satu kaedah yang terbaik untuk semua
mata pelajaran bagi semua pelajar dalam semua keadaan.
Kaedah harus berubah mengikut keadaan masa, tempat dan pelajar.
Dengan demikian, guru harus pandai memilih kaedah yang baik, yang sesuai dengan
keadaan masa, tempat dan pelajar.
Al-Kailany (1986) menyenarai sedikit panduan kepada guru sebelum mengaplikasi
sesuatu kaedah pengajaran, antaranya ialah:
1. Kaedah mestilah secucuk
dengan tujuan dan matlamat pelajaran.
2. Kaedah mesti sejajar
dengan objektif pelajaran yang hendak dicapai.
3. Kaedah juga haruslah
sesuai dang tabiat (nature) pelajaran yang diajar.
4. Kaedah mesti sepadan atau
setara dengan umur pelajar.
5. Kaedah itu mestilah yang
boleh atau mampu diaplikasi oleh guru.
6. Mempunyai masa yang cukup
untuk mengaplikasikan kaedah bekenaan.
7. Kaedah yang dipilih
mestilah sesuai dengan kemudahan yang ada.
An-Nashmy (1980)
mencadangkan supaya guru memilih kaedah yang boleh memberi kesan yang mendalam
bukan sahaja kepada kefahaman pelajar yang diajar, malah yang memberi
kesan kepada jiwa dan menyentuh perasaan pelajar. Dengan cara ini pelajar
akan memberi tumpuan yang padu dan dapat mengingati pelajaran dengan lebih
cepat dan bertahan lebih lama. Untuk mencapai hasrat ini guru haruslah
pandai memilih pendekatan yang sesuai dan teknik yang menarik dan ditambah pula
dengan Bahan Bantu Mengajar (BBM) yang canggih dan menarik.
Kaedah pengajaran yang baik ialah yang mempunyai langkah-langkah dan strategi
yang tersusun serta objektif yang tepat dan boleh dicapai. Di samping
itu, matlamat yang hendak dituju juga mestilah terang dan jelas. Strategi
pengajaran ialah satu yang sangat penting dalam setiap aktiviti pengajaran dan
pembelajaran. Congelosi (1992) mencadangkan bahawa setiap pengajaran
harus terlebih dahulu disediakan rancangannya dan dalam rancangan pengajaran
ini harus mempunyai perkara-perkara berikut, iaitu:
1. Tujuan am (learning
goal)
2. Objektif pelajar
(specific objective)
3. Langkah-langkah
pengajaran yang mengandungi aktiviti-aktiviti tertentu untuk menolong pelajar
mencapai objektif pelajaran.
4. Perlu ada makanisma
untuk memantau kemajuan pelajar.
5. Penilaian (sumative
evaluation) untuk mengukur pencapaian pelajar.
Pengajaran
ialah sesuatu tugasan dan aktiviti yang diusahakan bersama oleh guru dan
muridnya. Pengajaran ini adalah dirancangkan guru secara sisitematik dan teliti
untuk melaksanakannya dengan kaedah dan teknik mengajar yang sesuai,
membimbing, menggalak dan memotivasikan murid supaya mengambil inisiatif untuk
belajar, demi memperolehi ilmu pengetahuan dan menguasai kemahiran yang
diperlukan.
Mengikut Woolfolk
(1980) dalam Educational Psychology for Teachers, pembelajaran dilihat
sebagai perubahan dalaman yang berlaku kepada seseorang dengan membentuk
perkaitan yang baru, atau sebagai potensi yang sanggup menghasilkan tindak
balas yang baru.
Umumnya
“Pembelajaran merupakan proses memperolehi ilmu pengetahuan atau kemahiran”. Mengikut
Robert M. Gagne (1970) dalam The Condition of Learning,
pembelajaran merupakan “perubahan tingkahlaku atau kebolehan seseorang
yang dapat dikekalkan, tidak termasuk perubahan yang disebabkan proses
pertumbuhan”.
2.2 Kaedah Yang Digunakan
Kaedah adalah cara bagaimana sesuatu isi
pelajaran itu disampaikan dan teknik merupakan cara yang lebih teliti lagi
dalam penyampaian isi pelajaran itu. Terdapat beberapa kaedah yang digunakan
untuk mengajar matapelajaran Pendidikan Jasmani. Antara kaedah yang disarankan
ialah :
1.
Kaedah Kuliah
2.
Kaedah Perbincangan
3.
Kaedah Kuliah-Demonstrasi
4.
Kaedah Latihan
5.
Kaedah Penemuan
6.
Kaedah Projek
7.
Kaedah Persembahan Lisan
8.
Kaedah sebahagian-keseluruhan.
Kesemua kaedah-kaedah diatas boleh
digunakan dalam sesi pengajaran dan pembelajaran Pendidikan Jasmani (PJ),
tetapi hanya dua kaedah yang popular digunakan iaitu kedah kuliah dan keadah
kuliah-demonstrasi.
2.2.1 Kaedah Kuliah
Kaedah ini adalah kaedah yang luas
digunakan untuk kelas-kelas teori dan praktikal. Ia lazim digunakan didalam
kelas yang memerlukan kedua-dua bahagian teori dan praktikal.
Penilaian
dan memberi maklum balas tidak boleh diberikan semasa kuliah. Dengan itu kuliah
perlu digunakan untuk memberi motivasi kepada pelajar atau memberi taklimat
berkenaan dengan matlamat guru. Walau bagaimanapun, kuliah boleh memberi manfaat
jika ia dirancang dengan rapi dan disampaikan dengan penuh semangat. Ia lebih
berkesan lagi jika bergabung dengan teknik lain. Berikut adalah satu contoh
kuliah yang boleh digunakan dalam sesi pengajaran dan pembelajaran Pendidikan
Jasmani :
1. Pengenalan
· Menerang dan menjelaskan skop
pelajaran
· Memeberitahu pelajar apa yang
dikehendaki daripada mereka
· Cuba membangkitkan minat
· Sentiasa senyum, menghadap kelas dan
bercakap dengan pelajar termasuk pelajar
di barisan belakang.
1. Persembahan
· Kuat tetapi nada mesra
· Jelas percakapan dan pilih perkataan
yang sesuai
· Huraikan istilah yang digunakan
· Bercakap dengan semua pelajar
· Menggunakan teknik-teknik lain seperti
penyoalan, papan tulis, demonstarsi dan lain-lain
· Ulang butiran penting
· Guna lawak jenaka
· Mengatahui isi kandungan pelajaran dan
yakin
1. Penutup
· Mengulangi point-point utama
· Menggalakkan perbincangan
· Meneguhkan point yang lemah
2.2.2 Kaedah Kuliah – Demonstrasi
Kaedah ini merupakan kaedah utama yang
digunakan oleh guru Pendidikan Jasmani. Demonstarsi boleh digunakan oleh guru.
pelajar atau kumpulan pelajar. Kaedah ini melibatkan demonstarsi lisan dan
penglihatan, dengan itu ia menambahkan lagi nilai kaedah ini. Biasanya demonstarsi
digunakan untuk menggambarkan penerangan lisan. Berikut adalah contoh kaedah
kuliah-demonstarsi yang boleh dipraktikan dalam pengajaran dan pembelajaran
pendidikan jasmani :
1. Pendahuluan
· Susun pelajar supaya mereka boleh
dengar dan lihat. Pelajar boleh duduk, melutu dan berdiri
· Mengenalkan tajuk atau aktiviti dengan
menggunakan kaedah kuliah
· Kaitkan kemahiran dengan apa yang
dipelajari sebelum ini
1. Demonstrasi
· Melakukan demonstarsi mengikut kadar
pergerakan sebenar
· Ikut cara dan prosedur yang piawai
· Gunakan istilah yang piawai untuk
mengelakkan kekeliruan
1. Demonstrasi dan
pengajaran
· Semasa membuat pelakuan , beri butiran
yang sepatutnya
· Beri sebab tentang cara sesuatu
pergerakan dilakukan
· Terang dengan sepenuhnya mengenai
pergerakan yang tidak dapat dilihat jika ia tidak diberitahu.
· Gunakan kaedah ansur maju dan megajar
mengikut turutan yang sebenarnya.
· Kaitkan petalian antara kemahiran yang
baru belajar dengan pengalaman lepas.
1. Ulang
demonstarsi dan butiran yang penting
· Ulang pelakuan dengan kadar yang agak
perlahan sedikit
· Membuat demontrasi untuk memberi
pandangan yang berlainan
· Beri butiran penting
1. Penutup
· Ulang butiran penting
· Menggalakkan perbincangan
· Kukuhkan pengalaman yang terdapat
dalam pengajaran
Vasudevan (1980:22) menyatakan tiga
kaedah mengajar dalam Pendidikan Jasmani.
- Kaedah Tradisi @ Kaedah Terus
- Kaedah Tidak Langsung @ Kaedah Selesai Masalah
- Gabungan dari Kaedah Tradisi dan Kaedah Tidak Langsung
Tiada ulasan:
Catat Ulasan